Drętwienie rąk, splot ramienny i syndrom górnego otworu klatki piersiowej

TOS

Syndrom górnego otworu klatki piersiowej (z ang. Thoracic outlet syndrome – TOS) opisuje zespół objawów i dolegliwości wynikających z kompresji nerwów i naczyń krwionośnych, w jednym z trzech zwężeń w okolicy górnego otworu klatki piersiowej. Do przykładowych objawów możemy zaliczyć ból, mrowienie, drętwienie, osłabienie i obrzęk kończyny górnej. Występuje około u 8% populacji. 

Splot ramienny – https://pl.pinterest.com/pin/233131718183646115/

Bardzo rzadko występuje u dzieci i dotyka od 2 do 4 krotnie częściej kobiet szczególnie z większymi piersiami. Syndrom nie posiada konkretnej diagnozy, dlatego należy go rozpatrywać jako kompleks objawów. W celu stwierdzenia należy wykluczyć pozostałe możliwe patologie.

Syndrom górnego otworu klatki piersiowej – klasyfikacja

TOS patofizjologicznie możemy kwalifikować, m.in. uwzględniając uciskane tkanki i tak:

  • 98% ucisku na włókna nerwowe splotu ramiennego (nTOS)
  • 2% ucisku na naczynia krwionośne (vTOS) łatwiejsze do zdiagnozowania – tętnicze występujące częściej (tętnica podobojczykowa) i żylne (żyła podobojczykowa i żyła pachowa)

Klasyfikacja uwzględniająca ewidentne elementy uciskające lub ich brak:

  • Specyficzne – przyczynami są wrodzone nieprawidłowości i nabyte na skutek urazu/wypadku (np. za długi wyrostek poprzeczny C7, żebra szyjne, wydłużony guzek mięśnia pochyłego, anomalie kostne po złamaniu obojczyka) 
  • Niespecyficzne (większość) – przyczyną jest zmniejszenie anatomicznych zwężeń powstających m.in. z powodu nieprawidłowej postawy (pochylony bark do przodu, opadnięty bark, garbata sylwetka z pochyloną głową), dysbalansów mięśniowych (siłowych i hipertroficznych) i różnego pochodzenia obrzęków.

Na niespecyficzny TOS mogą wpływać rutynowe/zawodowe czynności głównie z łopatką odwiedzioną od kręgosłupa i pochyloną ku przodowi np. korzystanie z myszki na wysuniętej łopatce, noszenie torby na ramieniu, leżenie na ramieniu. Taki sam wpływ będą miały niepoprawnie wykonywane ćwiczenia.

Takie czynności będą prowadziły do adaptacji:

  • układu nerwowego – postrzeganie takiego ustawienia w pozycji anatomicznej jako normalnego bądź pod wpływem zaburzenia proporcji sił. Jeżeli mamy problem w pozycji wyjściowej, to jeszcze ciężej i niebezpieczniej będzie nam obciążyć takie ustawienie poprawnie. Może to także prowadzić do zmiany rekrutacji poszczególnych mięśni, w ruchach mocniej bodźcując mięśnie już przeciążone.  Dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na łopatki zarówno w spoczynku, ruchu, jak i podczas obciążania. ,,Atletyczna’’ sylwetka u mężczyzn też może predysponować do TOS, dlatego ważny jest przemyślany trening.
  • tkanek miękkich (mięśni, więzadeł etc.), np. prowadząc do braku rozwoju poszczególnych mięśni, co może wpływać na przyszłe kompresje.

Przeszłe urazy m.in. odcinka szyjnego i piersiowego, niestabilności stawu ramiennego i uszkodzenia stawu mostkowo-obojczykowego i barkowo-obojczykowego, mogą predysponować do wystąpienia w przyszłości TOS.

Miejsca ucisku (w miejscach anatomicznych zwężeń)

https://www.researchgate.net/figure/The-three-anatomical-spaces-for-the-neurovascular-bundle-A-Pectoralis-minor-space-B_fig1_319042559
  1. Szczelina środkowa mięśni pochyłych (między mięśniem pochyłym przednim a środkowym, pod spodem 1 żebro). Ucisk dotyczy splotu ramiennego i tętnicy podobojczykowej, ponieważ żyła podobojczykowa przebiega w szczelinie przedniej.  Możliwymi skutkami jest uczucie zimna w kończynie górnej, brak odczuwania temperatury na skórze ramienia, parestezje palców, osłabienie ręki.
  2. Przestrzeń żebrowo-obojczykowa (miejsce pomiędzy dolną powierzchnią obojczyka a 1 żebrem). Ucisk może dotyczyć wszystkich struktur.
  3. Przestrzeń kruczo-piersiowa (tunel pomiędzy wyrostkiem kruczym łopatki a ścięgnem mięśnia piersiowego mniejszego). Ucisk może dotyczyć wszystkich struktur.

Przykładowe ćwiczenia rozciągające i wzmacniające

Bibliografia

  • Watson, L. A., Pizzari, T., & Balster, S. (2009). Thoracic outlet syndrome part 1: Clinical manifestations, differentiation and treatment pathways. Manual Therapy, 14(6), 586–595. doi:10.1016/j.math.2009.08.007 
  • Davidovic, L. B., Kostic, D. M., Jakovljevic, N. S., Kuzmanovic, I. L., & Simic, T. M. (2003). Vascular Thoracic Outlet Syndrome. World Journal of Surgery, 27(5), 545–550. doi:10.1007/s00268-003-6808-z 
  • Kuhn, J. E., Lebus, G. F., & Bible, J. E. (2015). Thoracic Outlet Syndrome. Journal of the American Academy of Orthopaedic Surgeons, 23(4), 222–232. doi:10.5435/jaaos-d-13-00215 
  • Zofia Ignasiak: Anatomia narządów wewnętrznych i układu nerwowego człowieka

Zdjęcia umieszczone na blogu ze stron podanych pod zdjęciami na podstawie licencji CC BY-SA https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/fbclid=IwAR0Iy_gUIJnwhhKomkfkbM0JyYbQcz99xYvYewklY_XC16qM4D9bnnc36g4